• • Bilimsel Birikim
  •                 • Teknolojik Bakış
  •                                 • Mühendislik Yaklaşım
  •                                                 • Yenilikçi Ürünler

Tribometre Nedir?

Tribometre (Tribometer) temas halindeki iki yüzey arasında meydana gelen sürtünme katsayısı, sürtünme kuvveti, aşınma miktarı, hacmi kaybı gibi temel tribolojik özellikleri ölçen ölçen bir test ve ölçüm cihazıdır. İlk defa 18. Yüz yılda Alman bilim adamı Musschenbroek tarafından icat edilmiş ve kullanılmıştır. Tribometreler esasen birincil test ve ölçüm cihazlarıdır. Tribolojik testlerde, tribometrelerle yapılan testler sonrası çoğu zaman ikincil ölçüm ve analizlerin de (aşınma yüzeyi ve yüzey altı incelemeleri, profilometrik aşınma izi analizleri, ağırlık kaybı ölçümleri, mikroyapı incelemeleri gibi) yapılması kaçınılmaz olmaktadır. 
Günümüzde modern anlamda bu tür cihazları üreten firmalar daha çok çok fonksiyonlu ve ortamlı cihazlar/sistemler geliştirip üretmektedirler. Bu tür cihazlar ile çok daha geniş bir yelpazede sürtünme ve aşınma testleri yapılabilmektedir. Bu anlamda basınçlı/vakumlu, nem ve sıcaklık kontrollü ortamlarda sürtünme, aşınma, yağlama gibi testler bilgisayar kontrollü olarak aynı cihaz üzerinde yapılabilmektedir.
Yüzeyler arasındaki bu etkileri kalitatif ve kantitatif olarak belirlemek için günümüzde tribometre adı verilen test ve ölçüm sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemler ile kantitatif olarak, hacimsel ve/veya kütlesel aşınma kaybı, aşınma derinliği, ara yüzeylerde oluşan sürtünme kuvveti ve sürtünme katsayısı ve sıcaklık değişimi gibi büyüklükler gerçek zamanlı olarak sürekli kaydedilip grafiksel olarak izlenebilmektedir. Ayrıca bu sistemlerle yapılan testler sonrası aşınma ve sürtünme mekanizmaları da ikincil incelemeler (yüzey ve yüzey altı mikro yapı incelemeleri, sertlik değişimleri, aşınma parçacık analizleri, yüzey pürüzlülüğü gibi) ile belirlenebilir. Bu anlamda bu test sistemleri hem tribolojik amaçlı malzeme geliştirme hem de mevcut sistem ve mekanizmaların aşınma ve sürtünme açısından optimize edilmesi çalışmalarında yoğun olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla, üniversiteler, araştırma enstitüleri, endüstriyel Ar-Ge ve kalite kontrol merkezleri bu test sistemlerini yoğun bir şekilde kullanmaktadırlar. Bu anlamda farklı etkilerin araştırılmasına yönelik çok sayıda tribolojik test ve ölçüm sistemleri (kayma ve yuvarlanma hareketli test sistemleri, abrazyon ve çizik test sistemleri, balata tipi sürtünme parçalarına test sistemleri, yağlayıcı test sistemleri, korozyonlu aşınma test sistemleri vb.) geliştirilmiş ve halen geliştirme süreci devam etmektedir. Öte yandan bu tür test sistemleri istenildiği zaman pazardan bulunabilecek tarzda seri üretime uygun değildir. Sistemler genellikle sipariş üzeri imal edilmektedirler. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler ve mühendislik uygulamalarındaki gelişmeler dikkate alındığında, bu tür test sistemlerinin önemi her geçen gün artmaktadır. Bu anlamda, nano-, mikro- ve makro-ölçeğe kadar çeşitli ölçeklerde testler yapabilen daha hassas tribolojik test sistemlerinin geliştirilmesi çalışmaları devam etmektedir. Bu sistemlerde, temel olarak ölçüm hassasiyeti, ölçüm güvenilirliği, veri toplama, bu verileri görselleştirme ve farklı ortamlara aktarabilme gibi özellikler istenmektedir. Ayrıca, pek çok tribolojik deneyin aynı sistem üzerinde yapılabilmesine izin verebilecek modüler tarzdaki sistemler de tercih edilmektedir.
UTS Design Resmi Web Sayfasıdır. Bilgi ve görsellerin izinsiz kopyalanması veya kullanılması yasaktır.
2015 Turkuaznet İnternet ve Bilişim Hizmetleri Tarafından Geliştirilmiştir.